Dit artikel maakt deel uit van het BIM Starter Pack
-
Algemeen
een project
bedrijf
-
Algemeen
een project
bedrijf
Inhoudsopgave
BIM in Europa
Uit de vorige pagina blijkt hoe belangrijk het is om aandacht te hebben voor BIM en de bijhorende voordelen. BIM wint immers aan populariteit en men kan maar beter voorbereid zijn voor het geval dat het gebruik ervan verplicht wordt in de toekomst.
In sommige landen bestaat deze verplichting namelijk al voor bepaalde soorten projecten (de roodgekleurde landen op de kaart). In andere gebieden (aangeduid in het blauw) voeren de overheidsinstanties verschillende acties om het gebruik van BIM te bevorderen. We zouden ons er dus aan kunnen verwachten dat de Belgische overheid BIM ook zal verplichten voor openbare projecten.
De Europese richtlijn met betrekking tot ‘‘overheidsopdrachten’’ (uit 2014) specificeert dat de lidstaten van de Europese Unie het gebruik van bouwwerkinformatiemodellen moeten aanmoedigen voor bouwprojecten die met overheidsmiddelen gefinancierd worden.
De Europese landen stellen elk op hun manier middelen in om BIM te integreren. De volgende paragrafen geven enkele voorbeelden (te beginnen met het Verenigd Koninkrijk en de Scandinavische landen, pioniers in de ontwikkeling van BIM).
‘Voor overheidsopdrachten voor werken en prijsvragen mogen de lidstaten eisen dat gebruik wordt gemaakt van gespecialiseerde elektronische instrumenten, zoals elektronische bouwwerkinformatiemodellen’
Het Verenigd Koninkrijk verplicht sinds 2016 het gebruik van ‘BIM niveau 2’ voor overheidsgebouwen (naar aanleiding van de strategie opgenomen in het UK BIM Mandate uit 2011) met de bedoeling om de doelstellingen te ondersteunen die door de regering in het document ‘Government Construction Strategy 2011-2015’ werden vastgelegd. Namelijk een vermindering van 33% van de initiële bouwkosten en van de kosten gedurende de levensduur van bouwwerken, een tijdwinst van 50% tussen het ontwerp en de oplevering van bouwwerken, 50% minder uitstoot van broeikasgassen in de bebouwde omgeving …
Onder de belangrijke spelers in het Verenigd Koninkrijk horen het BSI (Bristish Standards Institution) en de NBS (National Building Standards).
Zie ook de normen PAS 1192, ISO 19650 en de NBS toolkit.
Verenigd Koninkrijk
- UK BIM Mandate (2011)
- BIM niveau 2 voor overheidsopdrachten (2016)
- NBS BIM Toolkit
- Uniclass 2015
In Noorwegen worden vrijwel alle grootschalige overheidsprojecten gesuperviseerd door de overheidsinstantie Statsbygg die voor elk project het gebruik van BIM oplegt (en dit sinds 2010).
Statsbygg begeleidde in 2013 eveneens de publicatie van een ‘Handleiding’ (Statsbygg BIM Manual) waarin de vereisten van het modelleren worden opgelijst. Deze staan los van een bepaald soort software, aangezien Statsbygg en de Noorse regering in het algemeen grote voorstanders zijn van Open BIM en IFC Industry Foundation Classes
Noorwegen wordt beschouwd als een van de eerste landen waar BIM werd ingevoerd. Het universitair ziekenhuis van Akershus, het eerste grootschalige Open BIM project, werd in 2008 gebouwd.
Noorwegen
- De overheidsinstantie Statsbygg verplicht BIM voor overheidsprojecten (2010)
- Statsbygg BIM Manual (2013)
In Finland wordt het gebruik van BIM ook sterk aanbevolen.
Het Finse staatsbedrijf Senate Properties verplicht BIM sinds 2007 voor hun projecten.
In de in 2012 verschenen COBIM-gids (Common BIM Requirement) worden de goede praktijken besproken voor het modelleren van gebouwen. Voor elke discipline (architectuur, speciale technieken, structuur, …) wordt uitvoerig beschreven wat gemodelleerd moet worden en hoe dit moet gebeuren. Bedoeling is om te verzekeren dat BIM door iedereen op een identieke/coherente manier wordt gebruikt. Dit document werd vervolgens in 2015 uitgebreid naar de infrastructuren in de publicatie van (‘Common InfraBIM requirements’), waarvan de eisen in 2019 werden bijgewerkt.
Finland
- Het Finse staatsbedrijf Senate Properties verplicht BIM voor hun projecten (2007)
- Common BIM Requirement (COBIM) (2012)
In Denemarken vindt er sinds 2007 een geleidelijke wettelijke omzetting plaats. In 2011 werd BIM er verplicht voor alle overheidsprojecten met een kost boven de € 677.000, en voor alle plaatselijke en regionale projecten boven de € 2,7 M.
In april 2013 werd BIM verplicht gemaakt in nationale, regionale en gemeentelijke projecten, met inbegrip van projecten rond sociale woningen. De Deense regering publiceerde in januari 2019 een BIM-strategie met de volgende hoofddoelstellingen: een beter gebruik van digitale tools, het bijdragen aan de ontwikkeling van Open BIM (met name via de deelname aan CEN 442), het bevorderen van een beter gegevensgebruik en het ontwikkelen van de digitale competenties van de volledige sector (met inbegrip van de kmo’s).
Met meer dan een decennium aan ervaring is Denemarken nu een van de Europese leiders geworden op het gebied van BIM-implementatie.
Denemarken
- Geleidelijke wettelijke omzetting sinds 2007
- Molio
- Cuneco Classification System
Nederland voerde heel snel middelen in om de integratie van BIM te bevorderen. Tussen 2012 en 2016 werden er door de sector, maar ook door de overheid talrijke initiatieven opgezet voor sensibilisering en het aanmoedigen van BIM bij de bouwprofessionals.
De Bouw Informatie Raad (BIR) vormt in Nederland een belangrijke speler in de transitie naar BIM. Het betreft een samenwerking (opgericht in 2012) van bouwheren, aannemers, studiebureaus, architecten en fabrikanten/leveranciers. Deze raad heeft met name maturiteitsstudies op nationaal niveau gepubliceerd, een protocol en een uitvoeringsplan voor BIM.
De Nederlandse regering, en de Rijkswaterstaat in het bijzonder, zag al snel de toegevoegde waarde van BIM in. Het Rijksvastgoedbedrijf publiceerde met name in 2013 het document Rvd BIM Norm (versie 1), dat sindsdien vaak wordt bijgewerkt.
Frankrijk lanceerde in 2014 het PTNB (plan de transition numérique du bâtiment) en investeerde 20 miljoen euro om de digitale transitie van de bouwsector naar BIM te ondersteunen. Het PTNB werd in 2018 afgerond.
Ter opvolging van het PTNB werd in 2018 het BIM-plan 2022 opgesteld, dat wordt aangestuurd door de vereniging ADN Construction en Buildwise (het nieuwe WTCB). Dit plan is gebaseerd op twee krachtlijnen: een algemenere toepassing van bestellingen in BIM (waarbij de betrokken partijen bij het project beveiligd en bijgestaan worden) en het helpen van de betrokkenen om concreet met BIM te werken (met name door het aanbieden van toegankelijke digitale tools en het helpen ontwikkelen van competenties).
frankrijk
- Plan de Transition Numérique dans le Bâtiment (2014)
- Plan BIM 2022
- PPBIM (XP P07-150)
Duitsland publiceerde in 2013 zijn eerste ‘BIM-gids’ (BIM-Leitfaden für Deutschland). In 2015 bracht het Federaal Ministerie voor Verkeer en Digitale Infrastructuur Bundesministerium für Verkehr und digitale Infrastruktur of BMVI) een ‘stappenplan voor de digitalisering in de bouw’ uit.
Na de goedkeuring van dit plan in december 2015, kondigde het Federaal Ministerie voor Verkeer en Digitale Infrastructuur officieel aan dat het gebruik van BIM verplicht ging worden voor alle openbaar gefinancierde projecten in Duitsland tegen eind 2020.
Vervolgens werd in 2017 het Bauen 4.0 Master Plan opgesteld, waarbij er 30 miljoen euro werd vrijgemaakt voor pilootprojecten. Om BIM op lange termijn te bevorderen, rekent Duitsland ook op een bepaald aantal ‘voorvechters’ om het goede voorbeeld te geven en de voordelen aan te tonen voor de kleinste en middelgrote ondernemingen.
Duitsland
In Spanje werd er in 2015 een ‘esBIM’-commissie opgericht voor de ontwikkeling van een nationale BIM-strategie.
De vereniging buildingSMART Spanish Chapter heeft ‘uBIM’-gidsen ter beschikking gesteld, die geïnspireerd zijn op de Finse COBIM-gidsen en per thema de eisen verduidelijken met betrekking tot de verwezenlijking en gebruik van het model
Spanje
- Oprichting van de ‘esBIM’-commissie in 2015 voor de ontwikkeling van een nationale BIM-strategie
- « uBIM»-gidsen
In de meeste Europese landen zien we dus een belangrijke evolutie rond BIM gebeuren.
Om onduidelijkheid te vermijden en coherentie te verzekeren, werd in 2015 de ‘EU BIM Task Group’ opgericht om de acties van de verschillende spelers in openbare aanbestedingen te coördineren en de digitalisering van de bouwsector op Europees niveau te bevorderen (met inachtneming van de Europese richtlijn van 2014).
Een van de belangrijkste acties van deze groep was de publicatie van een gids in twintig talen (het EU BIM Handbook) om informatie te verspreiden betreffende de goede praktijken van BIM die in de verschillende Europese landen en op internationaal niveau worden toegepast.
BIM in België
Zonder een eensluidend standpunt vanuit de Belgische openbare sector, zijn het de professionelen zelf die zich in BIM begonnen te interesseren. We stellen hier dus een bottom-upbenadering vast.
Momenteel kleurt België rood noch blauw, aangezien de openbare sector geen eensluidend standpunt inneemt inzake de verplichting tot het gebruik van BIM en er geen eensluidende aanbevelingen bestaan rond het gebruik van BIM in het kader van overheidsopdrachten.
Bottom-upbenadering
Om tegemoet te komen aan de vragen uit de sector, richtte Buildwise in 2016 het Technisch Comité BIM & ICT op. Dit Comité is erop gericht om de verschillende spelers in de bouwsector bijeen te brengen en een collaboratieve denkoefening aan te moedigen over welke acties er gevoerd kunnen worden ter bevordering van het gebruik van BIM in de Belgische bouwsector.
Dankzij het werk van zijn leden verschenen er reeds verschillende publicaties, zoals het Belgisch BIM-protocol, het Belgisch BIM-uitvoeringsplan en de monografie ‘De classificatiesystemen en BIM’ …
Een document van belang: het Belgische BIM-protocol
Het Belgische BIM-protocol vormt een belangrijk document, meer bepaald een gids om de implementatie van BIM in een project te faciliteren. Het is gebaseerd op normen, handleidingen en bestaande buitenlandse BIM-richtlijnen.
Het biedt een meer volwassen versie van de ‘Guide to Building Information Modeling’ die in oktober 2015 werd uitgebracht door de organisatie ADEB-VBA (vertegenwoordiger en woordvoerder van de grote bouwbedrijven van België). Uit deze gids bleek reeds een zekere erkenning van de plaats van BIM in de Belgische bouwsector.
Initiatieven van spelers uit de opleidingswereld
Wat de initiële opleidingen voor studenten betreft, nemen verscheidene Belgische hogescholen en universiteiten in hun programma’s cursussen op voor het verwerven van BIM-competenties. Deze scholen organiseren met name lezingen voor het sensibiliseren van hun studenten, vermits zij in de toekomst op dit thema zullen werken.
Er worden eveneens voortgezette opleidingen georganiseerd, niet enkel door de universiteiten en hogescholen, maar ook door centra voor voortgezette opleidingen en beroepsverenigingen, zoals:
- de Confederatie Bouw
- IFAPME
- CEFORA
- Syntra
- VDAB
- de Bouwunie
- …
Voorbeelden van voortgezette opleidingen georganiseerd door universiteiten en hogescholen (niet-limitatieve lijst)
Andere acties: evenementen e.a.
Voorbeelden van onderzoeksprojecten in verband met BIM (niet-limitatieve lijst)
- onderzoeksprojecten:Centrum Bouw 4.0, Build4Wal, BIMy …
- gevoerde acties in het kader van de werkgroepen van het Technisch Comité en van de Cluster Digital Construction (o.l.v. Buildwise)
- events/beurzen: Digital Construction Brussels …
- website: https://digitalconstruction.be/fr/
- …