Wat is BIM?
Dat aan BIM verschillende interpretaties worden gegeven (digitaal bouwmodel, werkmethode, …) hoeft niet te verbazen. Het letterwoord BIM kan immers verschillende betekenissen hebben. We bespreken de belangrijkste drie betekenissen voor een grondiger begrip van BIM.
Building Information Model
Het digitale bouwmodel is de virtuele weergave van het reële bouwwerk. Een model verschaft ons niet alleen informatie over de geometrie van het bouwwerk en de onderdelen ervan, maar bevat vooral ook informatie over de objecten waaruit het is opgebouwd. De “I” van “Information” in Building Information Model (of bouwinformatiemodel) is dus heel belangrijk, want ze herrinert ons eraan dat een BIM-model meer is dan een gewoon 3D-model, aangezien het ook informatie bevat die aan de objecten is gekoppeld. deze informatie stelt ons in staat om bepaalde gedragingen van het bouwwerk te analyseren of te simuleren (kostenraming, simulatie van de energieprestaties …). Zie ook: BIM-toepassingen
Achter de veelgebruikte term “het BIM-model van het gebouw” schuilen in werkelijkheid verscheidene bouwinformatiemodellen: een architecturaal model, stabiliteitsmodel, HVAC-sanitair-model, elektriciteitsmodel …
Building Information Modelling
De tweede betekenis van het letterwoord, Building Information Modelling, staat voor “de verwezenlijking van het digitale bouwmodel (waarbij geometrie en informatie met elkaar verbonden zijn)”. Modelleren betekent niet alleen tekenen in 3D, maar vooral de gegevens in het model structureren en er coherente informatie in invoeren. Maar ook projectpartners die niet in staat zijn om modellen te maken, kunnen aan een BIM-project deelnemen. Kortom: wie het model raadpleegt en er opmerkingen of suggesties aan toevoegt, “BIMt”. Zie ook: Gratis viewers
Building Information Management
Het letterwoord BIM verwijst niet alleen naar beide bovenstaande betekenissen, maar ook steeds meer naar Building Information Management, d.w.z het beheer van de informatie-uitwisseling.
Het gaat hier om het beheer van de uitwisseling van alle bouwinformatiemodellen en van de informatie die erin zit, en bovendien van andere projectinformatie die niet noodzakelijk in de BIM-modellen is opgenomen. Vergeet niet dat het hoofddoel van BIM erin bestaat om de uitwisseling van de juiste informatie op het juiste moment gedurende de gehele levenscyclus van het project te vergemakkelijken. Bij BIM gaat het meer om een goede werkmethode dan om het gebruik van nieuwe technologieën.
Zie ook: De voordelen van BIM
Bij BIM gaat het meer om een goede werkmethode dan om het gebruik van nieuwe technologieën. BIM beoogt het traditionele proces te verbeteren. Daarbij voert elke discipline haar eigen taken uit en geeft vervolgens de fakkel door aan de volgende discipline, zonder na te gaan wat de volgende discipline werkelijk nodig heeft. Er zitten immers nog te vaak hiaten tussen de verschillende fasen wanneer de volgende bouwspecialisatie de fakkel overneemt van de vorige. Hierdoor moet dezelfde informatie telkens opnieuw worden ingevoerd.
Te onhouden
BIM is een werkmethode om de uitwisseling van gegevens tussen de verschillende partijen die bij een bouwproject betrokken zijn, mogelijk te maken. Het is een op samenwerking gebaseerde werkmethode die de inzet van alle partijen vereist.
In een BIM-project vindt het structureren en uitwisselen van informatie plaats via digitale bouwmodellen. Deze kunnen worden gebruikt om diverse gegevens te onttrekken, om de uitvoering virtueel voor te bereiden alvorens met de echte uitvoeringsfase te beginnen. Er zijn verschillende toepassingen van BIM.
Hoewel BIM steunt op informaticatools die de invoering van dit nieuwe werkproces mogelijk maken, is het toch in de eerste plaats een werkmethode om samen te werken.
BIM heeft gevolgen voor de manier waarop elke betrokken partij werkt en ook voor de manier van samenwerken (intern en met externe partijen).
BIM: wanneer en voor welke partijen?
In een ideale wereld zou BIM:
- tijdens de hele levenscyclus van het bouwwerk functioneren: vanaf het programma dat door de bouwheer wordt bepaald, tot en met de exploitatie (en renovatie en sloop), zonder het ontwerp en de diverse studies te vergeten
- op verschillende niveaus worden toegepast door alle actoren / partijen van het project (bouwheer, architecten, studiebureaus, aannemers, fabrikanten, exploitanten, gebouwbeheerders, eindgebruikers …).
BIM: waarom is het interessant voor jou?
Dit hoofdstuk beschrijft waarom het belangrijk is om aandacht te hebben voor BIM en welke voordelen dat oplevert. Waarom is het belangrijk om BIM te omarmen en ermee aan de slag te gaan? Hiervoor zijn er twee belangrijke redenen:
- BIM levert de projecten en betrokken actoren voordelen op
- Misschien komen er later verplichtingen hieromtrent en dan is het goed om klaar te staan.
Voordelen
Eenvoudiger projectinzicht
“Virtueel bouwen vóór er echt wordt gebouwd” biedt verscheidene voordelen:
- een betere visualisatie van het project en dus een beter collectief begrip van het projectVirtual reality biedt de mogelijkheid om een virtueel bezoek aan projecten te brengen en er zich volledig in onder te dompelen. Ontwikkelaars kunnen hun project hiermee tonen aan potentiële kopers.
Zie ook: BIM en andere technologieën
Gemakkelijkere samenwerking
Het visualiseren aan de hand van een BIM-model verbetert niet alleen het gemeenschappelijk begrip, maar ook de samenwerking. Een cruciaal element voor samenwerking is uiteraard de gecentraliseerde informatie-uitwisseling, waardoor herhaalde informatie-invoer wordt beperkt en iedereen over actuele informatie beschikt. Zie ook: Samenwerkingsplatforms
Consistentere documenten en informatie
Consistentie tussen de verschillende documenten en gegevens van het project omdat de informatie uit hetzelfde (dezelfde) digitale bouwmodel(len) wordt gehaald. Plannen kunnen rechtstreeks uit het BIM-model worden gehaald en de informatie uit het BIM-model is ook nuttig voor het opstellen van meetstaten en bestekken.
Minder fouten
BIM maakt geavanceerde studies mogelijk. En hoe grondiger de studies vanaf de beginfase, hoe minder fouten. Zoals vermeld op de pagina “Wat is BIM?”, steunt een project vaak op meerdere BIM-modellen (een stabiliteitsmodel, een model speciale technieken, enz.). Deze kunnen worden samengevoegd (over elkaar heen gelegd) om te controleren of ze niet met elkaar in conflict komen.
Conflictdetectie is zeer nuttig voor bedrijven omdat het oplossen van een probleem op een scherm minder duur is dan wanneer het te laat is, i.e. op de werf. Zie ook: BIM-toepassingen
Aantrekkelijker en moderner imago
Nu bedrijven steeds meer moeilijkheden ondervinden om talent aan te trekken, verleent het gebruik van nieuwe technologieën bedrijven in het algemeen (en meer bepaald van BIM) een moderner imago, zodat ze aantrekkelijker worden.
Beter kennisbeheer
BIM is per definitie een op samenwerking gebaseerde werkmethode die informatie-uitwisseling vergemakkelijkt. Werken in BIM vereenvoudigt niet alleen samenwerking tussen verschillende partijen, maar ook interne kennisdeling. Ondernemingen vermijden liefst de situatie waarin één werknemer onmisbaar is voor hun functioneren. Zo voorkomen ze problemen die ontstaan wanneer vaardigheden die nodig zijn voor de goede werking van de onderneming bij één persoon zijn geconcentreerd. Deze kennisdeling is in overeenstemming met en wordt vergemakkelijkt door de BIM-filosofie. Oplossingen die de interne communicatie vereenvoudigen (uitwisselingsplatforms, enz.) bevorderen uitwisselingen en samenwerking. Hierdoor ontstaat collectieve intelligentie in het bedrijf (en werken teams efficiënter).
Betere interne samenwerking
BIM verbetert de interne samenwerking en de uitwisselingen tussen de afdelingen van het bedrijf dankzij de invoering van een samenwerkingsplatform en gemeenschappelijke bouwinformatiemodellen waartoe iedereen toegang heeft en waarin iedereen kan werken en bijdragen aan verbeteringen.
Strategisch concurrentievoordeel
Omdat BIM zo belangrijk is voor het gebruik en onderhoud van gebouwen, valt het te verwachten dat bouwheren steeds vaker eisen dat BIM wordt toegepast bij een project. En als we op de evolutie in andere landen mogen afgaan, kunnen we in de toekomst ook verwachten dat het gebruik van BIM in België verplicht wordt bij overheidsprojecten. Een “BIM-ready” bedrijf maakt dus meer kans om overheidsopdrachten binnen te halen en beschikt zo over een aanzienlijk concurrentievoordeel.
Verspreiding van BIM
Het vorige hoofdstuk toont dat aandacht voor BIM belangrijk is, omdat het zoveel voordelen biedt. Bovendien geraakt de technologie steeds meer ingeburgerd en is het raadzaam om voorbereid te zijn op een toekomstige verplichting.
In sommige landen en voor sommige soorten projecten (in het rood op de kaart) is het gebruik van BIM al verplicht. In andere landen neemt de overheid maatregelen om het gebruik van BIM te bevorderen (blauw op de kaart). Het valt dan ook te verwachten dat de Belgische overheid BIM zal beginnen verplichten voor overheidsprojecten. Zie ook: BIM in Europa en België.
In een notendop
Om deze voordelen ten volle te benutten, is een goede werkmethode nodig en moeten bij de aanvang van het project afspraken worden gemaakt. De afspraken worden opgenomen in het BIM-protocol en BIM-uitvoeringsplan. We wijden een andere pagina aan deze documenten.
We zien dat het gebruik van BIM verplicht is voor bepaalde soorten projecten in verschillende Europese landen.
We moeten ons dus enerzijds voorbereiden op een toekomstige verplichting in België, en anderzijds waakzaam blijven om markten te blijven veroveren (omdat sommige bedrijven uit buurlanden zich aan kunnen bieden op bepaalde Belgische markten die BIM-vaardigheden vereisen).
Het is belangrijk dat men zich bewust is van mogelijke concurrentie van bedrijven in de buurlanden, aangezien België grenst aan landen die ook vorderingen maken met BIM.