BIM-toepassingen

Hieronder beschrijven we verscheidene BIM-toepassingen. Sommige van deze toepassingen komen momenteel frequent voor in het kader van BIM-projecten, andere veel minder frequent (maar in de toekomst waarschijnlijk vaker).

Video afspelen

Zie ook het webinar “De toepassingen van BIM“

Tool: Tabel “Toepassingen van BIM“

We bespreken hieronder de volgende toepassingen:

registratie van de reële situatie
programmadefinitie
analyses van het project en/of van de impact ervan op de buurt (vóór de bouwfase)
controle op naleving van eisen of verplichtingen (vóór de bouwfase)
projectvisualisatie
planning (4D-BIM)
opsporing en beheer van conflicten
produceren van deliverables

Kostenraming en -beheer (5D-BIM)
Extractie van hoeveelheden en gegevens
Prefabricatie
Conformiteitscontrole van uitgevoerde werken
Logistiekondersteuning op de bouwplaats (bestellingen, bevoorrading/leveringen, voorraden …)
Beheer van uitrusting/activa van het uitgevoerde bouwwerk (6D-BIM)
Beheer van ruimten en ruimtegebruik
Analyses van het uitgevoerde bouwwerk
Communicatie/samenwerking

Registratie van de reële situatie

Programmadefinitie

Onder andere met behulp van:

scan to BIM : het bouwwerk wordt volledig of gedeeltelijk gescand om de geometrie ervan vast te leggen als een puntenwolk, die vervolgens kan worden omgezet in een digitaal model
fotogrammetrie: het nemen van beelden die kunnen dienen om puntenwolken of fotorealistische modellen te genereren. Zo kan men bijvoorbeeld de omgeving van het toekomstige gebouw creëren en het model in die omgeving situeren (bv. om het project in zijn omgeving te presenteren).

Met behulp van geautomatiseerde regels kan worden nagegaan of het voorgestelde model voldoet aan de ruimtelijke eisen van de bouwheer (b.v. de vereiste oppervlakte van elke kamer). BIM kan de bouwheer ook helpen bij het definiëren van het programma en de ruimtelijke organisatie (welke ruimten moeten dicht bij elkaar liggen …) die het best aan zijn behoeften voldoen.

Analyses van het project en/of van de impact ervan op de buurt (vóór de bouwfase)

Controle op naleving van eisen of verplichtingen (vóór de bouwfase)

De informatie in de modellen (materialen, afmetingen en eigenschappen) kan ook worden gebruikt om simulaties uit te voeren (daglichtanalyse, akoestische analyse, energieverbruik).

Voorbeelden van analyses:

structurele analyse
analyse van de energieprestaties
akoestische analyse
analyse van de verlichting
daglichtanalyse
analyse van de winddruk
analyse van verkeersstromen
toegankelijkheidsanalyse
analyse van de impact van de bouwplaats op de omgeving
bepalen van de hoeveelheid geproduceerd afval
bepalen van te hergebruiken afval.

Modellen maken het niet alleen mogelijk om fouten op te sporen, maar ook de kwaliteit te controleren. Sommige controlesoftware (model checker) kan bijvoorbeeld op basis van regels (toegankelijkheid, brandveiligheid …) bepalen of de gemodelleerde constructie voldoet aan de specificaties, of de nodige oppervlakken in het project zijn opgenomen en of de constructieve bepalingen worden nageleefd.

Voorbeelden van controles:

stemmen de afstanden tot de nooduitgangen overeen met de brandvoorschriften
beantwoordt het voorgestelde project aan het programma van de bouwheer (bv. inzake oppervlaktes) – zie ook “Programmadefinitie”
is het bouwwerk voldoende toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit
worden de veiligheidsregels voor bouwplaatsen nageleefd.

Opsporing en beheer van conflicten

Kostenraming en -beheer (5D-BIM)

Het opsporen van conflicten (clash detection) is een ander voordeel van het gebruik van BIM-modellen. Door 3D-modellen te vergelijken, kunnen problemen zoals overlappende, kruisende of dubbele objecten worden opgespoord. Deze conflicten – die vaak leiden tot extra kosten of “faalkosten” – kunnen worden opgelost voordat de bouwfase begint.

ruimtelijke coherentie (van de lokalen)
technische coherentie (geometrische en andere conflicten)
coherentie in de tijd (bv. bepaalde taken mogen niet vóór andere worden uitgevoerd).

5D-BIM omvat de “kosten”-dimensie, die het beheer van informatie met betrekking tot het economische aspect van het project mogelijk maakt.

Voorbeelden van toepassingen van 5D-BIM: prijsofferte vanuit de software, beheer van de verdeling van kosten en uitgaven gedurende de ontwikkeling van het project, berekening van de gevolgen voor het budget van bepaalde projectwijzigingen …

kostenraming
geplande kosten/reële kosten (op elk moment).

Extractie van hoeveelheden en gegevens

Prefabricatie

Aan de hand van BIM-modellen kan een groot aantal gegevens en deliverables worden verkregen: plannen, doorsneden, perspectivische beelden, fotorealistische weergaven, lijsten van de onderdelen van bepaalde elementen, lijsten van de oppervlakte van de ruimten, controletabellen, hoeveelheden nodig voor het opstellen van een meetstaat, coderingen die naar het bestek verwijzen.

Zie ook “Productie van deliverables”.

Gebruik van het model als informatiebron voor de productie van prefabelementen + vervolgens integratie van de herbewerkte objecten (met inbegrip van bijvoorbeeld technische parameters) door het productiebedrijf in het BIM-model.

Prefabricatie wordt vergemakkelijkt door nuttige gegevens voor de productie in het model op te nemen (dit is reeds het geval in sommige hout- en aluminiumbedrijven).

Conformiteitscontrole van de uitgevoerde werken

Beheer van uitrusting/activa van het uitgevoerde bouwwerk (6D-BIM)

Vergelijking van het bouwwerk met het BIM-model, onder andere met behulp van 3D-scanning (Scan to BIM).

Logistiekondersteuning op de bouwplaats (bestellingen, bevoorrading/leveringen, voorraden, …)

opvolging van bestellingen, fabricage, vervoer, ontvangst op de bouwplaats en opslag van materialen + het nodige materiaal voor de aanwending ervan
opvolging van de afvoer van materialen
opvolging van het sorteren en wegvoeren van afval van de bouwplaats.

BIM vergemakkelijkt het activabeheer (opvolging van onderhoud …).

bevoorrading met uitrustingen/activa
onderhoud van uitrustingen/activa
lokalisatie van uitrustingen/activa
opstellen van een schema voor gepland onderhoud + budgetraming van het uit te voeren onderhoud.

Beheer van ruimten en ruimtegebruik

Communicatie/samenwerking met projectpartners en andere stakeholders

beheer van ruimtetoewijzing
realtime analyse van het ruimtegebruik
beheer van verhuizingen, in en uit.

Analyses van het uitgevoerde bouwwerk

toezicht op en beheer van het energieverbruik
vergelijking tussen effectieve en gesimuleerde prestaties
prestatieanalyse inzake verlichting, interne en externe luchtstromen, zonlicht …
het opstellen van gedeeltelijke of volledige ontmantelingsscenario’s met het oog op een renovatie.

Zie ook: het begrip ‘digital twin’ (of ‘digitale tweeling’: virtueel model dat verbonden is met sensoren, onder andere om uitrusting te controleren en te beheren), alsook het begrip ‘Smart Building’.

Gecentraliseerde informatie-uitwisseling om het herhaaldelijk invoeren van informatie te beperken en iedereen toegang te geven tot actuele informatie (gebruik van een samenwerkingsplatform (common data environment))
…

Productie van deliverables

BIM-modellen (uitvoering, as built, exploitatie …): BIM-modellen die frequent (elke week) ter beschikking worden gesteld
plannen
bestelbonnen
lijst van elementen die aanwezig zijn in het bouwwerk
…