-
Algemeen
een project
bedrijf
Hieronder worden verschillende BIM-toepassingen beschreven. Sommige van deze toepassingen worden tegenwoordig vaak toegepast in het kader van projecten die in BIM worden uitgevoerd, andere komen minder vaak voor (maar zullen in de toekomst waarschijnlijk steeds meer worden).
We bespreken hieronder de volgende toepassingen:
- Kostenraming en -beheer (5D-BIM)
- Extractie van hoeveelheden en gegevens
- Prefabricatie
- Conformiteitscontrole van uitgevoerde werken
- Logistiekondersteuning op de bouwplaats (bestellingen, bevoorrading/leveringen, voorraden …)
- Beheer van uitrusting/activa van het uitgevoerde bouwwerk (6D-BIM)
- Beheer van ruimten en ruimtegebruik
- Analyses van het uitgevoerde bouwwerk
- Communicatie/samenwerking
Registratie van de reële situatie
Onder andere met behulp van:
- scan to BIM : het bouwwerk wordt volledig of gedeeltelijk gescand om de geometrie ervan vast te leggen als een puntenwolk, die vervolgens kan worden omgezet in een digitaal model
- fotogrammetrie: het nemen van beelden die kunnen dienen om puntenwolken of fotorealistische modellen te genereren. Zo kan men bijvoorbeeld de omgeving van het toekomstige gebouw creëren en het model in die omgeving situeren (bv. om het project in zijn omgeving te presenteren).
Programmadefinitie
Met behulp van geautomatiseerde regels kan worden nagegaan of het voorgestelde model voldoet aan de ruimtelijke eisen van de bouwheer (b.v. de vereiste oppervlakte van elke kamer). BIM kan de bouwheer ook helpen bij het definiëren van het programma en de ruimtelijke organisatie (welke ruimten moeten dicht bij elkaar liggen …) die het best aan zijn behoeften voldoen.
Analyses van het project en/of van de impact ervan op de buurt (vóór de bouwfase)
De informatie in de modellen (materialen, afmetingen en eigenschappen) kan ook worden gebruikt om simulaties uit te voeren (daglichtanalyse, akoestische analyse, energieverbruik).
Voorbeelden van analyses:
- structurele analyse
- analyse van de energieprestaties
- akoestische analyse
- analyse van de verlichting
- daglichtanalyse
- analyse van de winddruk
- analyse van verkeersstromen
- toegankelijkheidsanalyse
- analyse van de impact van de bouwplaats op de omgeving
- bepalen van de hoeveelheid geproduceerd afval
- bepalen van te hergebruiken afval.
Controle op naleving van eisen of verplichtingen (vóór de bouwfase)
Modellen maken het niet alleen mogelijk om fouten op te sporen, maar ook de kwaliteit te controleren. Sommige controlesoftware (model checker) kan bijvoorbeeld op basis van regels (toegankelijkheid, brandveiligheid …) bepalen of de gemodelleerde constructie voldoet aan de specificaties, of de nodige oppervlakken in het project zijn opgenomen en of de constructieve bepalingen worden nageleefd.
Voorbeelden van controles:
- stemmen de afstanden tot de nooduitgangen overeen met de brandvoorschriften
- beantwoordt het voorgestelde project aan het programma van de bouwheer (bv. inzake oppervlaktes) – zie ook “Programmadefinitie”
- is het bouwwerk voldoende toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit
- worden de veiligheidsregels voor bouwplaatsen nageleefd.
Projectvisualisatie
Visualisatie van het project met behulp van bijvoorbeeld modelleersoftware of viewers.
Zie ook:
- 3D immersie
- VR om de geprojecteerde situatie te visualiseren
- AR (met name om het uitvoeringsmodel ter plaatse te visualiseren met bestaande omstandigheden op de achtergrond)
Planning (BIM 4D)
4D BIM bevat de dimensie “tijd” om de planning en het verloop van het project te beheren. Voorbeelden van toepassing van 4D BIM: visualiseren van de fases, de fasering van de constructie; helpen bij een betere coördinatie van het beroep; materiaal en personeel beheren; de impact van de werkzaamheden op het wegverkeer of op de toegang tot een naburig gebouw voorspellen; zie de impact van elke wijziging op de initiële doorlooptijd …
- De planning van de opbouw van de werf
- De verplaatsing van werfinstallaties plannen
- Simulatie van de implementatie
- Voortgangscontrole
- Sloopplanning
- Organisatie en coördinatie van alle transacties voor de uitvoering
- Analyse van de impact van de werf op de buurt
Opsporing en beheer van conflicten
Het opsporen van conflicten (clash detection) is een ander voordeel van het gebruik van BIM-modellen. Door 3D-modellen te vergelijken, kunnen problemen zoals overlappende, kruisende of dubbele objecten worden opgespoord. Deze conflicten – die vaak leiden tot extra kosten of “faalkosten” – kunnen worden opgelost voordat de bouwfase begint.
- ruimtelijke coherentie (van de lokalen)
- technische coherentie (geometrische en andere conflicten)
- coherentie in de tijd (bv. bepaalde taken mogen niet vóór andere worden uitgevoerd).
Kostenraming en -beheer (5D-BIM)
5D-BIM omvat de “kosten”-dimensie, die het beheer van informatie met betrekking tot het economische aspect van het project mogelijk maakt.
Voorbeelden van toepassingen van 5D-BIM: prijsofferte vanuit de software, beheer van de verdeling van kosten en uitgaven gedurende de ontwikkeling van het project, berekening van de gevolgen voor het budget van bepaalde projectwijzigingen …
- kostenraming
- geplande kosten/reële kosten (op elk moment).
Extractie van hoeveelheden en gegevens
Aan de hand van BIM-modellen kan een groot aantal gegevens en deliverables worden verkregen: plannen, doorsneden, perspectivische beelden, fotorealistische weergaven, lijsten van de onderdelen van bepaalde elementen, lijsten van de oppervlakte van de ruimten, controletabellen, hoeveelheden nodig voor het opstellen van een meetstaat, coderingen die naar het bestek verwijzen.
Zie ook “Productie van deliverables”.
Prefabricatie
Gebruik van het model als informatiebron voor de productie van prefabelementen + vervolgens integratie van de herbewerkte objecten (met inbegrip van bijvoorbeeld technische parameters) door het productiebedrijf in het BIM-model.
Prefabricatie wordt vergemakkelijkt door nuttige gegevens voor de productie in het model op te nemen (dit is reeds het geval in sommige hout- en aluminiumbedrijven).
Conformiteitscontrole van de uitgevoerde werken
Vergelijking van het bouwwerk met het BIM-model, onder andere met behulp van 3D-scanning (Scan to BIM).
Logistiekondersteuning op de bouwplaats (bestellingen, bevoorrading/leveringen, voorraden, …)
- opvolging van bestellingen, fabricage, vervoer, ontvangst op de bouwplaats en opslag van materialen + het nodige materiaal voor de aanwending ervan
- opvolging van de afvoer van materialen
- opvolging van het sorteren en wegvoeren van afval van de bouwplaats.
Beheer van uitrusting/activa van het uitgevoerde bouwwerk (6D-BIM)
BIM vergemakkelijkt het activabeheer (opvolging van onderhoud …).
- bevoorrading met uitrustingen/activa
- onderhoud van uitrustingen/activa
- lokalisatie van uitrustingen/activa
- opstellen van een schema voor gepland onderhoud + budgetraming van het uit te voeren onderhoud.
Beheer van ruimten en ruimtegebruik
- beheer van ruimtetoewijzing
- realtime analyse van het ruimtegebruik
- beheer van verhuizingen, in en uit.
Analyses van het uitgevoerde bouwwerk
- toezicht op en beheer van het energieverbruik
- vergelijking tussen effectieve en gesimuleerde prestaties
- prestatieanalyse inzake verlichting, interne en externe luchtstromen, zonlicht …
- het opstellen van gedeeltelijke of volledige ontmantelingsscenario’s met het oog op een renovatie.
Zie ook: het begrip ‘digital twin’ (of ‘digitale tweeling’: virtueel model dat verbonden is met sensoren, onder andere om uitrusting te controleren en te beheren), alsook het begrip ‘Smart Building’.
Communicatie/samenwerking met projectpartners en andere stakeholders
- Gecentraliseerde informatie-uitwisseling om het herhaaldelijk invoeren van informatie te beperken en iedereen toegang te geven tot actuele informatie (gebruik van een samenwerkingsplatform (common data environment))
- …
Productie van deliverables
- BIM-modellen (uitvoering, as built, exploitatie …): BIM-modellen die frequent (elke week) ter beschikking worden gesteld
- plannen
- bestelbonnen
- lijst van elementen die aanwezig zijn in het bouwwerk
- …