Virtual reality brengt veel mogelijkheden voor de bouwsector. De gebruikelijke manier om deze technologie te ervaren is door gebruik te maken van een VR-headset. Het is echter ook mogelijk om virtual reality te ervaren door gebruik te maken van een immersieve ruimte. Dit biedt extra mogelijkheden en kan in sommige gevallen een beter alternatief zijn dan het gebruik van een VR-headset.
Wat is een immersieve ruimte?
Een immersieve ruimte, ook wel een CAVE (Cave Automatic Virtual Environment) genoemd, is een ruimte waar meerdere gebruikers in een immersieve virtual reality omgeving kunnen stappen die door grote schermen wordt gecreëerd. Deze schermen bedekken een of meer wanden* van de ruimte en tonen een interactieve virtuele 3D-omgeving (meestal een 3D-model) die de gebruikers kunnen verkennen. De gebruiker kan in de omgeving navigeren en met de elementen interageren door gebruik te maken van een controller.
Met behulp van een 3D-bril kan de gebruiker de virtuele omgeving in stereoscopisch 3D bekijken (vergelijkbaar met 3D-films in de bioscoop), wat een extra niveau van immersie toevoegt aan de ervaring.
Het immersieniveau hangt ook af van hoeveel van het gezichtsveld van de gebruiker door de schermen wordt bedekt. Een kamer met 1 scherm zal bijvoorbeeld minder immersief zijn dan een kamer die aan 4 zijden door schermen wordt bedekt (360°-ervaring). Hoe groter het projectieoppervlak, hoe immersiever de ervaring. Extra functies kunnen de ervaring versterken, zoals projectie op verschillende oppervlakken.
Voordelen van een immersieve ruimte
- De gebruikers zijn niet geïsoleerd van de realiteit, zoals met een VR-headset.
- Gebruik van een lichte 3D-bril in plaats van een veel grotere en zwaardere VR-headset.
- Face-to-face samenwerking tussen de gebruikers (die het mogelijk maakt om hetzelfde deel van het model te zien en elkaar te zien).
- Gebruiksvriendelijk en intuïtief: De gebruikers (behalve degene die de controller gebruikt) hebben geen voorafgaande virtual reality ervaring nodig.
- Een ervaren gebruiker kan de interacties uitvoeren terwijl de anderen van de ervaring kunnen genieten of op hun taak kunnen focussen.
- Full-scale visualisatie (en mogelijks 3D stereo, afhankelijk van de CAVE) zorgt voor meer immersie dan een standaard groot scherm/projectiesysteem.
- Projectie van hoge kwaliteit en een krachtige computer die rendering van hoge kwaliteit mogelijk maakt (er moet misschien gekozen worden tussen zeer hoge kwaliteit en immersie, aangezien 3D-ervaringen meer middelen gebruiken).
Nadelen van een immersieve ruimte
Grotere investering dan een VR-headset of een standaard projectiesysteem.
Complexere hardware vereist hogere onderhoudskosten en expertise (meer schermen betekent meer complexiteit bij het opzetten van de CAVE en het omgaan met “image warping” en beeldvervorming).
Het gebruik van 3D stereo (immersieve 3D) kan meer gespecialiseerde software vereisen.
Minder immersief dan een VR-headset.
Toepassingen in de bouwindustrie
3D visualisatie / design review
In een immersieve ruimte kunnen meerdere gebruikers een toekomstig project op ware schaal visualiseren door te navigeren in een 3D- of BIM-model. De gebruikers kunnen met het model interageren om informatie te raadplegen, metingen uit te voeren of verschillende ontwerpopties te testen. Dit kan een krachtig communicatiemiddel zijn om klanten te helpen een project beter te begrijpen en betere beslissingen te nemen.
Een concreet voorbeeld hiervan zou kunnen zijn als een klant zijn toekomstige huis of appartement zou bezoeken om het ontwerp te valideren en keuzes te maken met betrekking tot materialen en afwerkingen. Via een virtuele configurator zou de klant verschillende materialen voor vloeren of muren in zijn toekomstige huis kunnen bekijken. Hij zou ook verschillende keukenconfiguraties kunnen testen of kiezen tussen verschillende badkamermeubels.
Naast het gebruik van 3D-visualisatie voor de klanten, stelt visualisatie op ware grootte experts en ingenieurs ook in staat om het ontwerp van het gebouw in een 1:1 schaalomgeving te bekijken. Dit zorgt voor een beter begrip van het gebouw, maar maakt het ook mogelijk om potentiële problemen op te merken alsof ze fysiek op de site zouden zijn. Bovendien kan dit ook worden gebruikt om assemblage- of bouwscenario’s te testen en te valideren door verschillende standpunten op ware schaal te visualiseren in plaats van op een klein computerscherm.
BIM coördinatie
Bij zeer grote of complexe projecten kan het een uitdaging zijn om problemen of clashes in een BIM-model te vinden. Virtual reality kan het gemakkelijker maken om potentiële problemen op te sporen door de gebruikers de mogelijkheid te bieden om een gecoördineerd model op ware schaal te bezoeken, en de bouwelementen te inspecteren. Dit kan nuttig zijn tijdens een coördinatievergadering, waar de verschillende projectpartners samen het model kunnen bezoeken en problemen bespreken, “issues” creëren en oplossen of verschillende oplossingen uittesten.
Opleiding en training
Virtual reality biedt de mogelijkheid om opleidingen te organiseren voor situaties die te duur, te gevaarlijk of te moeilijk zijn om in de realiteit te recreëren (bijvoorbeeld door de afmetingen van de objecten). Deze virtuele opleidingen kunnen vaak gevolgd worden met een gewone VR-headset. Er zijn nochtans bepaalde types van training waarbij een immersieve ruimte een betere optie zou kunnen zijn, bijvoorbeeld trainingen waarbij de trainee face-to-face met een instructeur moet werken, of trainingen voor meerdere personen.
Voorbeelden van mogelijke opleidingen in een immersieve ruimte:
- Training veiligheid op de bouwplaats (werken op hoogte, gevaarlijke zones identificeren);
- Complexe of gespecialiseerde montagetraining (het volgen van een stap-voor-stap procedure);
- Scenario training (simulatie van de situatie op het werkveld);
- Pre-openingstraining (gebruikt door brandweerlieden of veiligheidsdiensten) om de trainingstijd ter plaatse te verkorten voordat de infrastructuur voor het publiek wordt opengesteld.
Virtueel werfbezoek
Een immersieve ruimte kan het ook mogelijk maken dat meerdere gebruikers een bouwplaats op afstand bezoeken, om de bouwplaats te verkennen, de vooruitgang te controleren en problemen op te sporen. Er zijn een paar mogelijkheden om dit te kunnen doen:
- Puntenwolk: Als er een 3D-scan van de bouwplaats bestaat, is het mogelijk deze te visualiseren als een interactief 3D-model (puntenwolk).
- Fotogrammetrie: Met behulp van foto’s of video’s van de bouwplaats kan een fotogrammetrie 3D-model worden gemaakt. Dit kan later gevisualiseerd worden in de immersieve ruimte.
- 360° beelden of video: Door gebruik te maken van een 360° camera kan de bouwplaats worden gedocumenteerd, hetzij in 360° beelden of video. Deze optie is sneller dan 3D-scannen of fotogrammetrie, maar is minder interactief, aangezien de gebruiker vastzit aan het punt waar de foto of video is genomen, en niet vrij kan navigeren zoals bij een 3D-model.
- Livestream: Een alternatief voor 360° afbeeldingen of video , is een 360° video livestream. Dit maakt het mogelijk om de huidige situatie van de bouwplaats te zien. Hiervoor is een 360° videocamera nodig die door een persoon of een robot kan verplaatst worden.
Andere toepassingen
Een goed doordachte en ontworpen immersieve ruimte kan worden gebruikt als een standaard samenwerkings-/ vergaderruimte die het mogelijk maakt inhoud te delen vanaf telefoon, computer of een videoconferentiesysteem. Het is soms mogelijk om deze functies te combineren met de vorige die in dit artikel zijn gepresenteerd, door het scherm in verschillende compartimenten te verdelen (één voor het tabblad videoconferencing, de andere voor het visualiseren van het BIM-model). Met andere woorden, een immersieve ruimte kan, afhankelijk van het ontwerp, ofwel een set VR-headsets vervangen, maar ook worden gebruikt als een ruimte voor intuïtieve samenwerking
Bent u geïnteresseerd in de implementatie van nieuwe technologieën en meer specifiek over visualisatietechnologieën (AR,VR, immersieve ruimtes), design review of immersie?
Contacteer ons om een demo en gesprek te boeken.
Nota:
* Voor dit artikel gaan we ervan uit dat een ruimte met slechts één projectiewand een immersieve ruimte kan zijn, afhankelijk van hoeveel van het gezichtsveld van de gebruiker wordt bedekt door de immersieve ervaring. Dit kan afwijken van andere definities die vinden dat een immersieve ruimte meerdere projectievlakken moet hebben.
