Ben je geïnteresseerd in het gebruik van Augmented Reality (AR) voor werfcontrole en opvolging, maar weet je niet waar je moet beginnen of zit je vast in het proces? Deze gids leidt je door de stappen van het integreren van deze technologie in je werkproces, beginnende met de voordelen en beschikbare mogelijkheden die AR biedt, tot het testen en implementeren van de beste oplossing voor jouw behoeften.
Houd er rekening mee dat dit een algemene leidraad is. Jouw specifieke noden en ervaring kunnen een andere volgorde van stappen vereisen, of sommige stappen zijn misschien helemaal niet nodig.
1. Ontdek de mogelijkheden en voordelen
Met AR kan je een BIM of 3D-model visualiseren bovenop de bouwplaats, waardoor je het voltooide werk direct kan vergelijken met het ontwerpmodel. Dit maakt het gemakkelijker om verschillen of potentiële conflicten te identificeren.
Met behulp van een smartphone, tablet of mixed reality-headset kunnen mensen op de bouwplaats het BIM-model projecteren over de werkelijke locatie. Dit maakt het mogelijk om het voltooide werk te vergelijken met het originele model om de as-built situatie te valideren. Deze methode maakt het eenvoudiger en sneller om afwijkingen te identificeren, vergeleken met traditionele methoden. Bovendien kunnen toekomstige bouwelementen worden gevisualiseerd, waardoor potentiële problemen in een vroeg stadium ontdekt kunnen worden. Enkele voordelen van deze technologie zijn:
- Brede toegankelijkheid: AR is breed toegankelijk omdat het beschikbaar is op de meeste moderne smartphones. Dit betekent dat bijna iedereen van deze technologie kan genieten zonder extra apparatuur nodig te hebben.
- Verbeterde communicatie: Door 3D- en BIM-modellen op schaal in hun echte context te visualiseren, wordt het begrip van het project verbeterd en kunnen discussies op locatie worden vergemakkelijkt. Als er tijdens de inspectie problemen worden ontdekt, kunnen deze onmiddellijk worden gemeld en aan de verantwoordelijke partij worden toegewezen.
- BIM op de bouwplaats: Deze technologie integreert BIM rechtstreeks op de bouwplaats. Iedereen op de bouwplaats heeft direct toegang tot de meest recente informatie en kan eventuele updates in real-time zien. Dit vermindert het risico op het gebruik van verouderde documenten.
AR biedt vele mogelijkheden als visualisatietool. Hier zijn enkele veel voorkomende toepassingen:
- Aannemers kunnen de kwaliteit van afgewerkte bouwelementen controleren om te verifiëren of ze overeenkomen met het model. Als er afwijkingen zijn, kunnen ze deze direct rapporteren zodat het as-built model wordt bijgewerkt.
- Toekomstige bouwelementen, zoals een HVAC-systeem, kunnen op locatie worden gevisualiseerd voordat ze geïnstalleerd worden. Dit maakt het mogelijk om de plaatsing van leidingen en mogelijke conflicten met andere bouwelementen te beoordelen.
Meer informatie:
2. Kies de hardware
Selecteer de meest geschikte AR hardware voor jouw behoeften.
Bij het kiezen van AR-hardware is het belangrijk om rekening te houden met factoren zoals softwarecompatibiliteit, gebruikers en gebruiksscenario’s. Er zijn drie soorten AR-hardware beschikbaar:
- Smartphone AR: Dit is het meest toegankelijke soort hardware, aangezien de meeste mensen al een smartphone hebben en weten hoe ze die moeten gebruiken. In sommige gevallen kan de kleine schermgrootte echter een impact hebben op de AR-ervaring. De kwaliteit van de hardware van de smartphone (camera, processor en sensoren) speelt een belangrijke rol bij het bepalen van de kwaliteit van de AR-ervaring. Smartphones zijn een geweldige manier om snel informatie en kleine 3D-modellen te visualiseren wanneer de context niet belangrijk is (zoals bij tabletop AR) of in de echte context waar hoge nauwkeurigheid niet vereist is.
- Tablet / iPad AR: Deze hardware is vergelijkbaar met smartphone AR, maar het grotere schermformaat verbetert de gebruikerservaring doordat de interface gemakkelijker te gebruiken is en de visualisatie van het 3D-model verbetert. Veel tablets hebben echter een camera van lage kwaliteit, wat de nauwkeurigheid van de AR-ervaring kan verminderen. Aan de andere kant bevatten de nieuwere iPad PRO-modellen LiDAR-technologie, die de meest nauwkeurige AR-ervaring bieden die beschikbaar is op handheld apparaten. iPads met LiDAR-technologie zijn een uitstekende keuze voor het visualiseren van 3D-modellen in hun reële context. De hogere nauwkeurigheid biedt een naadloze AR-ervaring en maakt het eenvoudiger om het model te inspecteren en te vergelijken met de werkelijkheid.
- Mixed reality-headsets: Mixed reality-brillen en -headsets combineren virtuele content met de echte wereld. Gebruikers zien hun omgeving door de bril terwijl virtuele inhoud erbovenop wordt geprojecteerd, waardoor ze hun handen vrij hebben. Er bestaan verschillende apparaten, van lichte en eenvoudige brillen die op een telefoon worden aangesloten om informatie te tonen, tot high-end headsets die 3D-modellen kunnen verwerken en de omgeving kunnen tracken. Toch hebben huidige mixed reality-headsets een beperkt gezichtsveld, waardoor het lijkt alsof je de digitale content door een klein ‘venster’ bekijkt in plaats van dat je er volledig in ondergedompeld wordt.
Sommige virtual reality-headsets kunnen ook als mixed reality-headsets functioneren, waardoor de gebruiker volledig ondergedompeld wordt in een hoogwaardige, immersieve mixed reality-omgeving. De gebruiker ziet de echte wereld door de ingebouwde externe camera’s van de headset. Het is belangrijk om te weten dat deze headsets vooral geschikt zijn voor gebruik in veilige omgevingen zoals kantoren en niet ontworpen zijn voor gebruik op bouwplaatsen. - GNSS-ontvangers: Om de nauwkeurigheid van smartphones en tablets te verbeteren, kunnen deze apparaten worden gebruikt in combinatie met GNSS-ontvangers, die nauwkeurigheidsniveaus tot op de centimeter bieden.
Welke hardware kiezen?
| Hoofdvereiste | Type apparaat | Aanbeveling |
| AR op de bouwplaats beschikbaar voor iedereen,met de huidige tools. | Smartphone / Tablet / iPad |
|
| ||
| Hands-free AR | Mixed reality headset |
|
| ||
| Hoognauwkeurige AR voor grote infrastructuurprojecten | GNSS-ontvanger |
|
|
Vergeet niet om de compatibiliteit met je software te controleren.
Meer informatie:
3a. Kies de software
Bekijk en vergelijk enkele software-opties om de software te vinden die aan jouw behoeften voldoet.
- Compatibiliteit met de meest gebruikte 3D- en BIM-modelleringstools, waardoor het model snel kan worden bijgewerkt in de cloud en de meest recente versie toegankelijk blijft op de bouwplaats.
- Het eenvoudig plaatsen van het model bovenop de werkelijkheid. De plaatsing kan handmatig gebeuren, door het scannen van een QR-code of door beeldherkenning.
- Mogelijkheid om rond en in het 3D-model te lopen om het vanuit verschillende hoeken te verkennen.
- Raadplegen van de eigenschappen en parameters van elk bouwelement.
- Aanpasbare transparantie: Om de overeenstemming tussen het model en de werkelijkheid te controleren.
- Filteren: Specifieke modelelementen weergeven of verbergen op basis van hun categorie of andere criteria, zoals projectfase, structurele eigenschappen of materiaal.
- Samenwerking en probleembeheer: Tools voor het aanmaken en opvolgen van problemen rechtstreeks vanaf de site, aangevuld met schermafbeeldingen, annotaties en additionele informatie.
- Gebruiksvriendelijkheid
- Compatibiliteit met je huidige workflow (modelleersoftware, Common Data Environment).
Welke software kiezen?
Hier zijn enkele van de meest gebruikte softwareopties om aan de slag te gaan:| Hoofdvereiste | Software | Compatibele apparaten | Prijsklasse* |
| Snel visualiseren | Dalux TwinBIM | iOS / Android | N/A |
| Gamma AR | iOS / Android | N/A | |
| Trimble Connect AR | iOS / Android | € | |
| BIMvisible | iOS / Android | Per m2 | |
| Hands free, betere precisie | Trimble Connect MR | HoloLens 2 | €€ |
| Hands-free, zeer hoge precisie | XYZ Reality | Atom | N/A |
3b. Software ontwikkeling op maat
Als je geen commercieel product kan vinden dat aan je behoeften voldoet, heb je misschien een oplossing op maat nodig. Afhankelijk van je middelen en de complexiteit van je eisen kan je ervoor kiezen om de software intern te ontwikkelen of samen te werken met een externe ontwikkelaar.
Het belangrijkste voordeel van op maat ontwikkeling is dat je een oplossing krijgt die is afgestemd op jouw specifieke behoeften. Het is vaak beter schaalbaar dan kant-en-klare software en kan in de loop der tijd worden aangepast.
Een van de nadelen van op maat ontwikkeling is dat het meer tijd kan kosten als je zelf een oplossing ontwikkelt, of meer middelen vereist als je met een externe ontwikkelaar werkt. Houd er ook rekening mee dat een op maat gemaakte applicatie voortdurend onderhoud vereist om deze up-to-date te houden.
Raadpleeg voor meer informatie de webinar: Commerciële apps vs.zelf applicaties maken
In-house ontwikkeling
Als je ervoor kiest om intern jouw eigen AR-applicatie te ontwikkelen, kan je gebruik maken van game-engines zoals Unity of Unreal Engine. Er zijn veel online bronnen beschikbaar voor beide opties, waaronder cursussen, tutorials en documentatie om je snel op weg te helpen.
Vaak hoef je niet helemaal vanaf nul te beginnen met ontwikkelen, wat tijdrovend kan zijn. In plaats daarvan kan je gebruik maken van reeds beschikbare templates (zowel gratis als betalend) die een waaier aan functionaliteiten bieden die aan jouw specifieke behoeften kunnen voldoen. Op die manier kan je snel en eenvoudig je eigen applicatie ontwikkelen, zelfs zonder programmeerkennis.
Meer informatie:
- Webinar: Export BIM models in FBX and Import in Unity
- Webinar: Import BIM models in Unreal Engine + Add interactions
Externe ontwikkeling
Werken met een externe ontwikkelaar kan een goede optie zijn als je project te complex is of als je niet over de middelen beschikt om het intern te ontwikkelen. Neem contact met ons op om je te helpen een XR-aanbieder te vinden.
Als je niet op zoek bent naar een kant-en-klaar product, maar de mogelijkheden wilt verkennen of aan een proof-of-concept wilt werken, kan je contact met ons opnemen en ons jouw idee vertellen. Als je een interessante use case hebt, kunnen wij je helpen bij het ontwikkelen en testen van je idee.
4. Houd rekening met de omgeving
Houd bij het gebruik van AR rekening met de omgeving waarin het zal worden gebruikt.
De kwaliteit en nauwkeurigheid van de AR-ervaring worden niet alleen bepaald door de hardware en software, maar ook door de omgeving waarin het gebruikt wordt. Verschillende factoren kunnen hierop van invloed zijn:
- Lichtomstandigheden: AR werkt over het algemeen beter in goed verlichte omgevingen. Donkere ruimtes kunnen leiden tot een minder nauwkeurige ervaring. Sommige mixed reality-headsets presteren echter niet goed in direct zonlicht.
- Eigenschappen van het oppervlak: Het kan moeilijk zijn om AR-objecten goed te plaatsen op reflecterende of of uniform gekleurde grote witte oppervlakken. Het is daarom belangrijk om na te denken over de plaats waar de AR-ervaring zal worden geprojecteerd.
- Veiligheid: Aangezien gebruikers virtuele elementen zien bovenop de werkelijkheid, bestaat het risico dat zij de omgeving uit het oog verliezen, zoals voorwerpen op de vloer of onbeschermde niveauverschillen.
5. Test en valideer
Test indien mogelijk de software- en hardwareopties die je hebt gekozen voordat je een definitieve beslissing neemt. Het kan nodig zijn meerdere opties uit te proberen om de juiste oplossing voor jouw specifieke behoeften te vinden.
Voor software kan je gebruikmaken van proefversies of live demo’s die door de meeste commerciële softwareaanbieders worden aangeboden. Dit is een handige gelegenheid om te ervaren hoe het product in de praktijk werkt.
Wat hardware betreft, bieden sommige leveranciers demo’s van hun producten aan, zodat je deze kan uitproberen voordat je een aankoop doet. Een andere optie is het huren van AR-hardware. Er zijn bedrijven in België die deze dienst aanbieden.
Daarnaast zijn er verschillende projecten en programma’s beschikbaar die je begeleiding en ondersteuning kunnen bieden. Voor meer informatie over deze projecten kan je contact met ons opnemen met je vraag, waarna wij zo spoedig mogelijk contact met jou zullen opnemen.
6. Training
Je team zal mogelijk enige training nodig hebben om de nieuwe software en hardware effectief te gebruiken. Er zijn verschillende opleidingsmogelijkheden beschikbaar, kies de opleidingsmethode die het beste bij jouw behoeften past.
Zodra je je software en hardware hebt geselecteerd, kan je de gebruikersdocumentatie raadplegen. De meeste producten bieden gratis online tutorials of handleidingen aan over hoe deze te gebruiken. Ook zijn er vele cursussen beschikbaar op e-learningplatforms zoals Coursera, Udemy of LinkedIn Learning. Mocht je de voorkeur geven aan live training of meer persoonlijke ondersteuning, dan zijn er diverse trainingsmogelijkheden beschikbaar in België.
Bekijk hier een lijst met online en live trainingsmogelijkheden.
7. Implementatie
Nu je de hardware en software hebt geselecteerd en je team is opgeleid, is het tijd om Augmented Reality te integreren in jouw werfopvolging en controleworkflow.
Heb je nog vragen over Augmented Reality, of heb je suggesties om deze gids te verbeteren? Contacteer ons.
Deze gids werd gerealiseerd in kader van het XR@Work project: Begeleidingstrajecten om AR- en VR-technologie op de werkvloer te brengen (met financiële steun van het Europees Sociaal Fonds (ESF)).
